Waarschijnlijk droom jij ook wel eens weg met de gedachte: Hoe zal ik er over tien jaar bij zitten of hoe zal het zijn als ik met pensioen ben gegaan? Maar verplaats jij je ook wel eens in een ander? Hoe zal het voor scholieren zijn over tien jaar? Of over vijftig jaar? Zijn leraren nog nodig in de klas of misschien wel niet? Bestaat het klaslokaal nog wel? Ik zocht het uit.
Futuroloog Shigeru Komatsuzaki voorspelde in 1969 al hoe een klas in de toekomst eruit zou zien. Volgens velen in die tijd was dit een utopie dat nooit werkelijkheid zou kunnen worden. Toch is het niet zo onwerkelijk gebleken. Het digitale schoolbord is in de laatste twintig jaar werkelijkheid geworden. Zijn voorspelling dat er geen leraar meer aanwezig zou zijn in de klas is daarentegen (nog) niet werkelijkheid geworden. Hij voorspelde ook dat er machines zouden bestaan waarvan leerlingen slaag konden krijgen als ze ongehoorzaam waren, dit is gelukkig niet uitgekomen.
Honderd jaar geleden hadden de leerlingen op school nog lang niet zo veel mogelijkheden als de leerlingen vandaag de dag hebben. Zo hadden ze geen vulpen of balpen, maar werkten ze nog met inkt om te schrijven. Ook hadden de leraren nog geen digitale borden om hun les te ondersteunen, maar werd er nog gewerkt met krijtborden.
Bestaat er een ideale school? Dit zal voor iedereen anders zijn, voor sommigen is dit zonder twijfel een school waar geen leraren aanwezig zijn, voor anderen misschien een school waarbij je iedere dag een activiteit doet. In Sillicon Valley in de Verenigde Staten bestond het idee om met AltSchool een ideale school te creëren. Het idee kwam van Mark Zuckerberg, hij wilde laten zien hoe naar school gaan in de 21e eeuw eruit zou kunnen zien. In deze school wordt gewerkt aan de beste software om leerlingen zo goed mogelijk les te kunnen geven. Wat deze software precies is, daar zijn ze mysterieus over. Wel zeggen ze dat ze 75% van hun budget steken in ontwikkeling van het klaslokaal, dat zoveel mogelijk elementen die in de toekomst ingezet kunnen worden bevat. Wat begon als één school is uitgegroeid tot inmiddels vier scholen in de gehele staat Califor0nië.
Er wordt veel gespeculeerd over wat de rol van leraren in de toekomst gaat zijn. Wat het precies gaat worden weet natuurlijk niemand. Er zijn mensen die verwachten dat leraren een compleet andere rol krijgen in de toekomst, zoals de TU Eindhoven beschreef in hun onderzoek: De School Van De Toekomst. In tegenstelling tot de lesbepalers en lesleiders die ze nu zijn zullen ze dan meer als coaches aan de gang gaan. Zo wordt er minder gekeken naar de leerprestaties die iedere leerling individueel aflegt maar meer naar het proces dat wordt afgelegd van het begin naar het eindproduct. De lessen die worden gegeven zullen ook erg verschillen, zo zullen er meer lessen gegeven worden die te maken hebben met zelfverrijking zoals: Hoe ga ik om met belasting? En hoe start ik mijn eigen onderneming? In plaats van het traditionele Geschiedenis, Aardrijkskunde en Biologie. Voordelen zijn onder meer dat er meer feeling zal zijn tussen leerlingen en de bedrijfswereld..
Ook wordt er ingezet op meer beweging in het onderwijs, dit zou onder meer bijdragen aan prestatievorderingen van leerlingen, onder meer omdat leerlingen door het vrijkomen van verschillende stoffen zoals adrenaline hierna veel sneller hun werk kunnen afronden. zo is bewezen in meerdere onderzoeken, zoals in het rapport dat is uitgebracht door kennisbank sport en bewegen. Ook zou er bijgedragen worden aan het bijspijkeren van kennis op het gebied van algemene levenskennis. En praktische kennis, denk dan aan: Wat moet ik weten als ik zelfstandig ga wonen of wat zijn de stappen die ik moet ondernemen als ik een nieuwe baan zoek?
Er wordt gesuggereerd dat buiten het feit dat technologie onmisbaar wordt in het onderwijs in de toekomst. Het schoolgebouw gevuld zal zijn met technologische snufjes. Ook zal er vooral ingezet worden op stilte, bezinning en reflectie binnen school. Onder het motto ‘’Disconnect to reflect’’, wat zoveel betekent als zorg dat je niet verbonden bent om te kijken hoe het er daadwerkelijk aan toe gaat. Dit zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat iedere dag begint met een meditatiemomentje om tot rust te komen. Hiervan wordt gezegd dat zo de switch tussen school en thuis kleiner wordt en school ook kan gelden als een ‘’chillplek’’. Online les wordt meer de norm als nu het geval is, zo zeggen bloggers van online platform Bijleshuis. En een klas wordt multifunctioneel, waardoor het niet meer alleen geldt voor één bepaald vak, maar een klaas crossfunctioneel kan worden ingezet in plaats van een apart lokaal voor een geschiedenisles, een apart lokaal voor de muziekles en een apart lokaal voor de lessen Biologie. Maar zeker weten doet natuurlijk niemand het, misschien zitten we over 20 jaar wel allemaal met een vr-bril op in de klas? Is dit echt mogelijk? Ja, waarom niet eigenlijk. Het blijft natuurlijk gissen, maar een wereld waarin we door middel van een VR-bril Virtual Reality combineren met Augmented Reality lijkt mij niet zo onlogisch. Onder het motto: ‘’Onmogelijk is het onmogelijke’’.
Ook is iedere school natuurlijk uniek in zijn of haar eigen keuzes. Het is voor nu dus moeilijk om voor iedereen individueel te bepalen hoe zijn of haar schooltoekomst eruit zal gaan zien. Wat is bij welke school de eerste prioriteit? En als dit bepaald is moet iedere school nog kijken naar op welke manier dit het beste te realiseren is.
Ook zijn er veel componenten waar rekening mee dient te worden gehouden. Zo moet er rekening gehouden worden met alle stappen in de DESTEP-analyse. Hoe word er gehandeld aan de hand van demografische gegevens? Wordt hier in de toekomst ook anders over gedacht, misschien worden de ellenlange fietsritten wel verleden tijd als lessen daadwerkelijk online zullen worden gegeven. Wat ook betekent dat de keuze in school voor velen een stuk gemakkelijker zal gaan worden en veel toekomstige leerlingen niet beperkt in het aantal scholen waar ze voor kunnen kiezen. Hierdoor kan iedereen echt de keuze maken die ze het liefste zouden maken.
Het meest realistische beeld lijkt mij een tafel gelijk een tekenbord zoals haast iedereen die wel had als kind waarbij je zelf dingen kon tekenen en later weer kon uitwissen. Een betere visualisatie is zoals wij die ooit hebben gezien bij zandtovenaar Klaas Vaak. Die ook altijd tekeningen maakte en zogenaamd door zand te gebruiken kon laten verwijderen en weer terug kon laten komen. Dit wordt op de verschillende technische universiteiten in ons land al gebruikt, zoals in Delft, Eindhoven en Wageningen. Dit heeft verschillende voordelen, zoals: er kan nooit meer iets vergeten worden door studenten. Ook is er geen laptop meer nodig, want in een utopie zal deze tafel verbonden zijn met alle voorzieningen en voorzien zijn van alle gemakken, zoals verbinding met internet, een koppeling met een informatiedrager als een grote server of Onedrive.
Wat zeggen experts over de toekomst van AI in het onderwijs?
Volgens Pierre Gorissen, die naast lector aan de hogeschool HAN ook expert is in het vakgebied Artificial Intelligence zal AI in de toekomst vooral een ondersteunende rol gaan bieden in het onderwijs. Zowel voor leraren als leerlingen. Hij denkt dan vooral aan een chatbot die speciaal ontwikkeld is voor lesdoeleinden. Die (nog) makkelijker antwoorden geeft op specifieke vragen over geschiedenis of over een bepaalde vraag met betrekking tot de Nederlandse Taal. Wel zegt hij dat leraren moeten oppassen dat ze zich niet laten leiden door AI. AI moet dus echt blijven dienen als ondersteuning, maar geen eigen leven gaan leiden. ‘’Ze moeten begrijpen hoe ze hun rol kunnen nemen bij de ontwikkeling of selectie van AI-systemen die in het onderwijs worden ingezet.’’. laat hij zijn angst hiervoor kenbaar maken. Ook expert Inge Molenaar zegt dat we voorzichtig moeten zijn, zij stelt zich al jaren de vraag: ‘’Hoeveel privacy van leerlingen willen we schenden?’’ Naar dat antwoord is ze nog altijd op zoek.
Hoe denkt AI over zijn rol in het onderwijs in de toekomst?
Als ik aan AI vraag wat hij van school vindt is hij nog oppervlakkig. ik heb voor de ChatGPT van DALL-E gekozen, de MY AI van Snapchat is een stuk duidelijker over zijn mening, hij zegt dat hij als AI geen gevoelens heeft en er dus geen mening over kan vormen. Dus ga ik meteen iets dieper op de zaak in. Ik vraag hem: is school belangrijk?, hierop geeft hij een uitgebreid antwoord, maar de belangrijkste dingen uit zijn antwoord zijn: School is over het algemeen belangrijk, met een uitleg wat school eigenlijk is. Namelijk een educatieve omgeving waarin studenten kennis kunnen verwerven. Andere belangrijke dingen die door AI worden gezegd zijn: School biedt een gestructureerd lesprogramma aan. Waar kennis en vaardigheden worden overgebracht op de leerlingen. Er wordt veel aandacht besteed aan de sociale ontwikkeling op school, leerlingen hebben namelijk de kans om in de omgeving te zijn van leeftijdsgenoten. Voorbereiding op de toekomst is een ander aspect wat genoemd wordt door AI. Studenten worden op school voorbereid op hun toekomst en het eventuele beroepsveld waarin ze terecht zullen komen. Leerlingen doen kennis, basisvaardigheden en achtergrond op voor het gekozen vakgebied. Ook wordt extra veel aandacht besteed aan kritisch denken en de vaardigheid probleemoplossing.
Ik ga nog een ding uitzoeken en dat is misschien een beetje banaal, maar gezien de opleiding die wij op dit moment volgen ga ik AI vragen om een artikel te schrijven over de klimaatcrisis in straattaal.
Het antwoord wat ik dan krijg is echt te grappig voor woorden, belachelijk als nieuwsbericht maar wel heel leuk om een keer te lezen:
Amsterdam, 9 juni 2023 – Shit is aan in Nederland, gasten! Het weer wordt steeds gekker en dat komt door die klimaatcrisis waar iedereen over loopt te praten. We moeten het hebben over die global warming en hoe het onze kloten beïnvloedt.
Je weet toch, Nederland is laaggelegen en we hebben water voor dagen. Maar door die opwarming van de aarde smelten die ijskappen en stijgt de zeespiegel als een motherf*cker. Dat betekent dat we hier in de polder steeds vaker natte voeten krijgen. We moeten straks verdomme allemaal met reddingsvesten naar de supermarkt!
En het is niet alleen het water dat ons in de problemen brengt. Die hete zomers slaan ons ook om de oren. Weet je nog die hittegolf van vorig jaar? Het was hotter dan de hel, man! Airco’s vlogen als warme broodjes over de toonbank, maar zelfs met een ventilator op volle toeren was het niet te harden.
Maar wacht, er is meer! Die klimaatverandering zorgt ook voor flinke stormen en heftige regenbuien. Straten staan blank, bomen waaien om als luciferstokjes en daken vliegen eraf. Het is net een actiefilm hier, maar dan zonder de coole special effects. We kunnen de natuur niet meer aan, ze is pissed off!
Gelukkig zijn er gasten die proberen iets aan die klimaatshit te doen. Overheid, bedrijven en zelfs gewone burgers komen in actie. Ze zetten zonnepanelen op hun daken, rijden in elektrische bakken en scheiden hun afval alsof hun leven ervan afhangt. We moeten allemaal ons steentje bijdragen om deze planeet te redden.
Dus, broeders en zusters, laten we onze shit bij elkaar rapen en iets doen aan die klimaatcrisis. Geen geouwehoer, maar actie! Samen kunnen we die opwarming van de aarde tegenhouden en onze straten droog houden. Het is tijd om te shinen en de planeet te redden!