De afgelopen jaren is social media hard gegroeid. De social media apps die voor veel jongeren gebruikt worden voor met name vermaak hebben ook veel invloed op ze. Zo zijn er op deze platforms erg veel reclames te zien die soms jongeren erg triggeren. Maar hoe erg is die invloed nu en is dit gevaarlijk?
Tiktok invloed en kopieergedrag
Een voorbeeld van een enorm invloedrijk platform is Tiktok. Zo merkt ook Wouter van den Bos, Universitair hoofdocent op de UvA (Universiteit van Amsterdam). Een goed voorbeeld is volgens hem de groei van cosmetica aankopen van elfjarige kinderen een aantal jaren geleden. Zo kochten jonge kinderen erg dure producten die voor oudere mensen zijn bedoeld. Dit kwam dus onder andere door Tiktok, waar je veel van dat soort filmpjes over cosmeticaproducten zag.
Ook merkt de Universitaire docent op dat jongeren vooral vatbaar zijn voor leeftijdgenoten. Dus als leeftijdsgenoten filmpjes maken op social media over producten, dan wil dit gemakkelijk aanslaan. Met als gevolg dus soms aankopen. Ook spreekt Wouter over kopieergedrag. Zo zijn er dus influencers die via een samenwerking met een bedrijf een reclamefilmpje posten. Er zijn echter ook mensen die vanuit hun eigen idee een product min of meer promoten zonder daarvoor te worden betaald. Dit is natuurlijk een win win situatie voor een bedrijf, die hierbij min of meer gratis reclame krijgt voor hun product. Dit kopieergedrag heeft volgens Wouter een enorm versterkend effect.
Aanpak
Er zijn meerdere manieren hoe er kan worden gezorgd dat kinderen verstandige keuzes maken in hun aankopen. Zo ligt er allereerst een rol bij de ouders die met hun kind er over kunnen hebben. Praten over wat er allemaal speelt op de online wereld kan volgens Wouter helpen. Daarnaast valt er nog wel wat te halen betreft regelgeving, volgens hem. Zo heeft hij het over dat we het misschien niet meer moeten hebben dat jongeren influencer zijn op social media en producten promoten. Alleen de bedrijven gaan pas echt iets doen als ertoe gedwongen zijn…
Wat denken jongeren zelf?
We hebben het de hele tijd over jongeren die zo beïnvloedbaar zijn. Alleen hoe zien zij dit eigenlijk zelf? Een kleine steekproef geeft het volgende beeld: een overgroot gedeelte van de jongeren gebruikt social media apps. Daar is geen uitgebreid onderzoek voor nodig. Ook zien de meeste vaak reclames voorbijkomen op platforms. Meestal scrollen zij dan ook gelijk weer door als ze dit zien. Soms worden dergelijke platforms gebruikt om producten te gebruiken, maar in de meeste gevallen niet. En men denkt soms wel dat hun koopgedrag beïnvloed wordt door social media. Een duidelijk beeld van jongeren die dus de apps in eerst instantie niet per se gebruiken om producten te ontdekken. Ze komen er wel mee in aanraking en worden soms zelfs beïnvloed tijdens het scrollen.
Kortom: de groei van platforms zoals Tiktok hebben wel degelijk invloed op het koopgedrag van jongeren. Met name als leeftijdsgenoten te zien/horen zijn. De aanpak zit hem in goede regelgeving die bedrijven verplicht tot actie. Daarnaast is een stukje opvoeding de basis van bewustwording bij kinderen over social media reclames.