Begrensde operationele capaciteit
De ministeries van Defensie en het Militair Comité hebben berekend dat Nederland jaarlijks tot 200.000 dienstplichtigen zou moeten accommoderen om structureel een effectief systeem te onderhouden. Momenteel kunnen echter slechts zo’n 1.000 jongeren per jaar worden opgeleid, en streeft Defensie ernaar dit, in het beste scenario, tot slechts 9.000 in 2029 op te schalen. Er is dus een enorme discrepantie tussen wens en realiseerbaarheid.
Een recente EenVandaag-enquête onder 2.900 Nederlanders van 18–44 jaar toonde dat slechts 44 % van de jongeren vóór herinvoering van actieve dienst is, ondanks een algemene toename in steun bij de brede bevolking. Dit betekent dat méér dan de helft zich níet wil inzetten, wat een fundamentele basis van instroom aantast.
Deze observatie wijst erop dat jongeren met economische en psychische druk kampen, en prioriteit geven aan welzijns- en carrièremogelijkheden boven militaire verplichtingen.
Financiële en structurele kosten
Een herinvoering impliceert grootschalige investeringen in infrastructuur (kazernes, materieel, logistiek) en personeelskosten. Tegelijk stijgt de kans op verzuim, aanvullende bezwaren en juridische procedures (zoals weigeraars of anti-oorlogsmanifestanten). Deze combinatie maakt de dienstplicht al gauw duurder én complexer dan het opleiden van professionals en vrijwilligers.
Momenteel wordt ingezet op een vrijwillige “dienstjaar”benadering. Uit een peiling blijkt dat 80 % van de deelnemers na afloop betrokken wil blijven in defensie of als reservist dutchnews.nl. Deze keuzegerichte insteek laat zien dat motivatie en engagement veel sterker zijn wanneer geen dwang wordt toegepast.
Conclusie en oproep
De herinvoering van de dienstplicht lijkt militair gezien niet geborgd te zijn, maatschappelijk niet wenselijk, en economisch niet haalbaar. Niet alleen ontbreekt bij een meerderheid van jongeren betekenisvolle steun, maar het huidige vrijwillige systeem laat zien dat effectief vrijwilligersbeleid samen met investeringen in professionalisering altruïsme tiept een meer vruchtbare en duurzame weg vormt.
Daarom roept dit blad de Nederlandse regering op: stel de herinvoering van de oproepplicht uit, en focus op versterking van de beroeps, en reservestrijdkrachten. Een defensiebeleid gebaseerd op vrijwillige inzet waarborgt kennis, motivatie én maatschappelijke steun, draagkracht waarmee de veiligheid van Nederland duurzaam wordt verankerd.
herinvoering van dienstplicht als beleidsmaatregel botst met capaciteiten, motivatie en maatschappelijke wil. Investeer daarom in werving en behoud van vrijwillige krachten: niet alleen effectiever, maar ook legitiemer ten opzichte van de toekomst van onze jongeren.