In het kort
AI (Artificial Intelligence) zie je overal terug. Van ChatGPT tot slimme filters op Snapchat, je gebruikt het waarschijnlijk zelf elke dag. Maar wat betekent dat voor onze toekomst? Gaan AI-systemen ons werk overnemen, of kunnen we AI juist als slimme collega gebruiken? In dit artikel zoek ik uit welke banen verdwijnen, welke erbij komen en hoe wij als mbo-studenten ons kunnen voorbereiden op deze nieuwe arbeidsmarkt.
AI is er al en groeit superhard
Je merkt het vast zelf al: AI is overal. Misschien gebruik je ChatGPT voor ideeën bij schoolopdrachten of zie je dat TikTok steeds beter weet wat jij leuk vindt. Dat is allemaal AI!
AI-onderzoeker Dr. Anna de Lange zegt:
“We staan aan het begin van een grote verandering. AI neemt nu al taken over, maar nog belangrijker is hoe we gaan samenwerken met die slimme systemen. Dat vraagt om nieuwe skills.”
Bedrijven gebruiken AI ook al volop. Banken checken ermee of er fraude is, supermarkten voorspellen wat ze in de schappen moeten hebben en simpele nieuwsberichten worden automatisch geschreven. AI werkt snel en efficiënt en wordt alleen maar slimmer.
Maar wat blijft er dan over voor ons?
Welke banen verdwijnen?
Rapporten van onder andere het World Economic Forum en McKinsey voorspellen dat er wereldwijd miljoenen banen verdwijnen door AI en automatisering. Vooral werk dat steeds hetzelfde is of duidelijke regels heeft, loopt gevaar.
Denk aan:
- Administratief werk
- Klantenservice
- Standaardvertalingen
- Data-invoer
- Korte nieuwsberichten maken
Bijvoorbeeld: veel nieuwswebsites gebruiken al slimme tools zoals Wordsmith om automatisch sportuitslagen of beursupdates te schrijven. Vaak merk je niet eens dat daar geen journalist meer aan te pas komt!
Docent Jeroen van der Meer zegt:
“Studenten maken zich zorgen en dat is begrijpelijk. Maar werk verdwijnt niet helemaal, het verandert gewoon.”
Maar er komen ook nieuwe banen bij
Het is niet alleen maar slecht nieuws: er ontstaan ook veel nieuwe banen door AI. Denk bijvoorbeeld aan:
- AI-trainers (die AI ‘voeden’ met de juiste info)
- Promptdesigners (die slimme opdrachten schrijven voor AI-tools)
- Dataspecialisten (die algoritmes bouwen of controleren)
- Ethisch adviseurs (die nadenken over wat AI wel en niet mag)
Tom van den Bosch, baas van een AI-bedrijf in Eindhoven, zegt:
“AI heeft mensen nodig die het aansturen, verbeteren en controleren. Juist mbo’ers met praktische skills kunnen daar een grote rol in spelen.”
Ook in de creatieve wereld verandert er veel. Een videomaker werkt nu niet alleen met camera’s, maar ook met AI om beelden te maken of te verbeteren. Een grafisch ontwerper gebruikt AI-tools zoals Adobe Firefly of Canva AI. Mensen blijven belangrijk, maar op een andere manier.
Samenwerken of vervangen? AI-expert Wouter van der AA legt uit
De grote vraag blijft: moeten we bang zijn dat AI onze banen afpakt, of wordt het juist een slimme collega? AI-expert Wouter van der AA ziet het niet zo zwart-wit.
Hij is medeoprichter van Jouw Copiloot, een bedrijf dat organisaties helpt om AI slim te gebruiken.
“Wij zien AI als een copiloot, niet als vervanger van mensen,” zegt Wouter. “AI maakt je werk makkelijker en slimmer. Bijvoorbeeld: ChatGPT helpt je met teksten schrijven en Copilot ondersteunt je met data-analyse. Zo kun je meer doen in minder tijd en blijf je zelf belangrijk.”
Wouter benadrukt dat je moet leren hoe je AI slim gebruikt.
“Het neemt vooral saaie, herhalende taken over. Denk aan standaard e-mails of rapportjes. Maar creativiteit, kritisch denken en samenwerken, dat blijft mensenwerk.”
Bij Jouw Copiloot geven ze trainingen en advies om AI goed in te zetten.
“Je hoeft niet bang te zijn dat AI je werk afpakt. Leer het juist gebruiken als hulpmiddel. Dan kun je er voordeel van hebben.”
Oftewel: AI kan veel, maar niet alles. Zie het als een hulpmiddel om je werk slimmer en leuker te maken. Zoals Wouter zegt:
“Laat AI je copiloot zijn, niet je concurrent.”
Hoe kun je je als mbo’er voorbereiden?
Wil je straks nog mee kunnen doen? Dan is het slim om nú al te kijken hoe je dat doet. Bijvoorbeeld:
Blijf leren, de ontwikkelingen gaan snel!
Gebruik AI, maar snap ook hoe het werkt.
Richt je op creatieve of sociale beroepen, die zijn minder makkelijk te automatiseren.
Wees kritisch en denk na over ethiek en privacy.
Docent Jeroen van der Meer zegt het mooi:
“We moeten studenten leren hoe ze met AI werken én wat de gevolgen daarvan zijn. Kritisch nadenken wordt nog belangrijker.”
Conclusie: niet óf, maar én
AI verandert de wereld van werk. Sommige banen verdwijnen, andere komen erbij. Maar de vraag is: worden we vervangen, of leren we samenwerken?
Als jongeren hebben wij daar een belangrijke rol in. Door nieuwsgierig, creatief en kritisch te blijven, kunnen we AI slim inzetten als hulpmiddel, niet als concurrent.
Het is niet óf samenwerken met AI, óf vervangen worden. Het is allebei: AI doet sommige dingen voor ons, maar we blijven zelf ook nodig om slim met AI samen te werken.